Strony
Uczestnicy
Główne składowe
Temat 1
Temat 2
Temat 3
Temat 4
Temat 6
Temat 7
Temat 8
Temat 9
Temat 16
Definiowanie pozostałych rodzajów pytań poznamy na następnych zajęciach.
Istnieje wiele różnych typów zadań i pytań, z których możemy korzystać do sprawdzania i utrwalania wiedzy. Na dodatek cały czas pojawiają się nowe pomysły. W oprogramowaniu edukacyjnym, takim jak Moodle, powinniśmy mieć możliwość utworzenia większości typowych zadań. Miło byłoby także znaleźć kilka nowych, ciekawych form. Myślę, że podstawowy zestaw rodzajów pytań, które możemy tworzyć w Moodle, spełnia oba te wymagania. |
Te zajęcia rozpoczniemy od przeglądu rodzajów pytań dostępnych w standardowej
implementacji aktualnego Moodle. Pozwoli to nam potem dobierać
odpowiedni do zadania i sytuacji rodzaj pytania.
Potem omówimy parametry i sposób
definiowania pytań. |
To dość oczywiste, że każde pytanie zawiera treść lub polecenie. Z odpowiedzią sprawa nie jest już tak prosta. Są pytania bez odpowiedzi, z jedną odpowiedzią i z wieloma, są także pytania z odpowiedzią otwartą. W każdym pytaniu, które wymaga podania ustalonej odpowiedzi, autor wpisuje w formularz pytania wszystkie dopuszczalne odpowiedzi. Musi wówczas przewidzieć:
W zależności od rodzaju pytania, w jego formularzu możemy mieć wiele pól na możliwe odpowiedzi i w razie potrzeby liczbę tych pól można zwiększać. Definiowanie odpowiedzi dla różnych pytań omówimy dokładnie w następnym rozdziale.
W niektórych pytaniach uczeń może podać niedokładną odpowiedź. Może ona różnić się (bezwględnie lub procentowo) od odpowiedzi wzorcowej o zadany błąd w pytaniach numerycznych, może nie uwzględniać wielkości liter w pytaniach z krótką odpowiedzią. Autor ustala to w formularzu definicji pytania.
W pytaniach, w których uczeń podaje jedną z kilku dostępnych odpowiedzi możemy każdej z nich przypisać odpowiedni procent punktów. Na przykład:
W pytaniach, w których uczeń wskazuje dokładnie jedną z przewidzianych odpowiedzi, otrzymuje za nią tyle punktów, ile tej odpowiedzi przypisał autor zadania. Za każdą z nieprzewidzianych odpowiedzi (w pytaniach z krótką odpowiedzią, numerycznych itp.) uczeń otrzymuje 0%, podobnie jak za brak odpowiedzi.
Sytuacja istotnie komplikuje się w pytaniach wielokrotnego wyboru z wieloma możliwymi odpowiedziami. Wówczas proste zsumowanie punktów przypisanych wybranym odpowiedziom może wypaczać wyniki. Szczególnie, jeśli nie zadbamy, by złym odpowiedziom przypisać wartości ujemne. Problem ten jest specyficzny dla zadań wyboru w wieloma poprawnymi odpowiedziami, więc powrócimy do niego w rozdziale dotyczącym definiowania tych pytań.
Poprawność odpowiedzi na większość pytań Moodle może sprawdzić i ocenić automatycznie. Jedynie w pytaniach otwartych (z długą odpowiedzią), system tylko przyjmuje odpowiedź nadesłaną przez ucznia, a ocenić musi ją nauczyciel. Warto jednak wiedzieć, że oceny wystawione automatycznie przez Moodle nauczyciel może zawsze unieważnić i zastąpić ocenami wykonanymi osobiście.
Ocenę za swoją odpowiedź (automatyczną) uczeń może zobaczyć natychmiast po przesłaniu odpowiedzi lub później, po zakończeniu quizu. Termin ten ustala się w formularzu quizu i obowiązuje on dla wszystkich pytań, które się na niego składają.
Informacja zwrotna to komentarz, który Moodle automatycznie wyświetla uczniowi, po wybraniu lub wpisaniu konkretnej odpowiedzi, ewentualnie trochę później, na przykład po zakończeniu całego quizu (termin ten ustalamy w parametrach quizu, podobnie jak termin pokazania ocen). Mamy przy tym możliwość zdefiniowania:
Ogólna informacja zwrotna, jeśli została wypełniona, to jest wyświetlana niezależnie od tego, czy udzielona odpowiedź jest poprawna czy nie. Dobrą praktyką jest zamieszczanie w takiej informacji wskazówek o dodatkowych źródłach, ciekawostkach czy rozszerzeniach tematu, którego dotyczy pytanie. Poprawną odpowiedź jest sens podawać w tej postaci tylko wtedy, gdy nie jest ona jednoznaczna - w pozostałych przypadkach zawsze można bowiem wyświetlić uczniowi zdefiniowaną w pytaniu dobrą odpowiedź. W przypadkach innych, niż wymienione, ogólną informację zwrotną zazwyczaj się pomija. Zamieszczanie w niej tylko komentarza z pochwałą lub zachętą jest często niezręcznym rozwiązaniem, bo zmusza ucznia do dodatkowego klikania, by przejść do kolejnego pytania - będziemy mieli okazję przekonać się osobiście, jak to działa, robiąc przykładowe quizy.
Informacja zwrotna związana z konkretną odpowiedzią może zawierać wyjaśnienia,
dlaczego dana odpowiedź jest tylko częściowo poprawna lub wręcz całkiem
błędna. Warto z tej możliwości korzystać zwłaszcza przy pytaniach
(odpowiedziach) podchwytliwych. Na kolejnych zajęciach przekonamy
się, że w quizach możemy pozwolić uczniowi ponawiać próby
odpowiedzi na pytania - informacja zwrotna może wówczas służyć
do naprowadzenia ucznia na właściwą odpowiedź.
Jak poprzednio, warto zastanowić się, czy informacja zwrotna przy
odpowiedzi całkowicie poprawnej ma sens. Możemy zamieścić w niej
komentarz, który w pełni wyjaśni uczniowi sposób rozumowania
prowadzący do właściwej odpowiedzi, jeśli podejrzewamy, że trafił
na nią przypadkiem. O tym, że odpowiedź jest poprawna, uczeń dowie
się od Moodle, jeśli ustawiliśmy parametr natychmiastowego
pokazywania ocen. Jeśli natomiast z jakiegoś powodu odroczyliśmy
pokazywanie oceny (na przykład, by uczniowie nie przekazywali sobie
poprawnych odpowiedzi przez zakończeniem quizu), to nie należy
również ujawniać oceny w informacji zwrotnej.
W tym rozdziale będziemy omawiać kolejno sposób definiowania pytań różnych typów. Dla każdego z nich pokażemy schemat formularza z wypełnionymi polami i omówimy trudniejsze aspekty, jeśli w danym rodzaju pytania występują. Przykładowe pytanie każdego z omawianych rodzajów występuje także w quizie zamieszczonym na głównej stronie kursu Moodle tuż pod tym materiałem. Warto rozwiązać ten quiz, by przekonać się, jak od strony ucznia wyglądają różne pytania. |
Jak zwykle zachęcam do samodzielnego przećwiczenia tworzenia
pytań, w swoim kursie ćwiczeniowym. Przypomnijmy:
|
OpisW opisie umieszczamy ogólne informacje, opis sytuacji, cytat czy dane, których dotyczą dalsze zadania. Nie ma w nim natomiast pytania, na które uczeń musiałby odpowiadać. Definiując pytanie opisowe:
Warto zauważyć, że wpisując treść pytania (dotyczy to wszystkich rodzajów) możemy korzystać z edytora, różnych kolorów i czcionek. Mamy także możliwość zamieszczania ilustracji. |
Prawda/FałszPytania tego typu poznaliśmy już na poprzednich zajęciach. Zaczęliśmy od nich, bo ich definiowanie jest bardzo proste. Trzeba tylko wprowadzić treść pytania i wskazać, która z dwóch możliwych odpowiedzi: Prawda czy Fałsz, jest poprawna. Teraz możemy dodatkowo wzbogacić pytanie o informację zwrotną dla każdej odpowiedzi:
|
Długa odpowiedźDefiniowanie pytania z długą odpowiedzią jest proste.
Pozostaje jedynie zauważyć, że sprawdzanie odpowiedzi uczniów nie jest już tak szybkie. Moodle nie jest w stanie zrobić tego za nauczyciela. Gdy uczniowie rozwiążą zadanie, nauczyciel będzie mógł obejrzeć ich wypowiedzi i przyznać oceny w skali 0-3 (w tym przypadku). Jak to się dzieje, zobaczymy na kolejnych zajęciach, na którch będziemy tworzyć quizy z pytań. |
Na pytania wielokrotnego wyboru przeznaczymy oddzielny rozdział, gdyż są to pytania bardzo często stosowane w testach, a ich definiowanie wymaga pewnej ostrożności. |
W pytaniu wielokrotnego wyboru uczeń może mieć możliwość wskazania jednej poprawnej odpowiedzi lub wielu poprawnych odpowiedzi (od zera do wszystkich). Definiowanie i zastosowanie pytań z jedną i wieloma poprawnymi odpowiedziami istotnie się różni. |
Następujące pytania to przykłady pytań wielokrotnego wyboru. Potraktujemy je, jako pytania, w których wymagamy jednej poprawnej odpowiedzi:
Które z podanych ptaków, to ptaki wodne, które można spotkać w Polsce?
|
Które z podanych drzew, to drzewa liściaste rosnące w Polsce?
|
Które z podanych rzek płyną przez Polskę?
|
W pytaniach tego typu, wiele spośród danych do wyboru odpowiedzi może być poprawnych, część może być częściowo poprawnych, a wybór niektórych (kompromitujących) możemy nawet karać punktami ujemnymi. Stopień poprawności odpowiedzi określamy przypisując jej procent punktów od -100% do 100%. Musimy przy tym przestrzegać następujących zasad:
Uczeń odpowiadając na pytanie ma możliwość wskazania tylko jednej odpowiedzi i otrzymuje procent punktów za zadanie przypisany tej odpowiedzi. Jeśli uczeń może poprawiać swoją odpowiedź (ustalamy to w czasie definiowania quizu), to za każdą zmienioną odpowiedź można odjąć mu punkty karne. Wysokość stosowanej kary także określamy w parametrach quizu i dotyczy ona wszystkich pytań quizu.
Na przykład, odpowiedziom na pytanie o ptaki wodne Polski możemy przypisać wartości:
Możemy także zezwolić na zmianę odpowiedzi z karą 0.2. Wówczas uczeń otrzyma następującą ocenę:
Wysokość kary naliczanej za zmianę odpowiedzi dla zadania określamy w ułamku maksymalnej oceny (w tym przypadku 0.2 z 1 punktu czyli 0.2 punktu; gdybyśmy przypisali zadaniu karę 0.2 i 3 punkty, to wartość kary w punktach wynosiłaby 0.6 punktu). Po każdej zmianie odpowiedzi kara (zawsze ta sama wartość w punktach) jest odejmowana od aktualnego wyniku ucznia, dopóki ma on dodatnią ocenę za dane zadanie.
Sytuacja dodatkowo komplikuje się w przypadku pytań, w których uczeń może (powinien) wskazać kilka odpowiedzi. Wówczas musimy bardzo uważnie przypisywać punkty do poszczególnych odpowiedzi - uczeń uzyska wynik równy sumie punktów za zaznaczone odpowiedzi.
Powiedzmy, że mamy pytanie, dla którego podaliśmy 6 odpowiedzi, w tym 4 poprawne. Rozważmy następujące sposoby przypisania punktów za poszczególne odpowiedzi i ich następstwa.
1. Wystarczy jedna poprawna?Dajmy
3. Podzielmy po równoJak widać, jeśli ma być sprawiedliwie, to trudno obejść się bez kar za złe odpowiedzi. Podzielmy więc po równo 100% pomiedzy odpowiedzi poprawne i -100% pomiędzy odpowiedzi błędne. W ten sposób przypiszemy:
5. KompromitacjaPrzy nierównym rozdziale nagród i kar może pojawić się pokusa, by niektórym odpowiedziom, wyjątkowo kompromitującym, przyznać dużą część "karnych procentów". Na przykład możemy skorygować nasze pytanie dodając do zestawu jedną odpowiedź absurdalnie błędną i przydzielić:
|
2. Złe się nie liczą?Aby nagrodzić znalezienie wszystkich poprawnych odpowiedzi podzielmy pomiędzy nie równo ocenę za zadanie i przypiszmy:
4. Podzielmy nierównoTrzymając się wypracowanej przed chwilą zasady, by suma za odpowiedzi poprawne dawała 100% i suma za odpowiedzi niepoprawne dawała -100%, możemy zróżnicować znaczenie poszczególnych opcji. Niektórym odpowiedziom poprawnym możemy dać trochę więcej, innym trochę mniej, podobnie możemy postąpić z "karnymi procentami". Dajmy:
6. Ostatni szlifPora więc na ostatnią korektę. Jeśli mamy w zestawie odpowiedzi absurdalnie niepoprawne, odpowiedzi "po prostu" niepoprawne i odpowiedzi poprawne, to:
|
Korzystając z zebranych doświadczeń zdefiniujemy w całości jedno z przykładowych pytań. Raz zastosujemy je jako pytanie z jedną odpowiedzią, a drugim razem, jako pytanie z wieloma odpowiedziami. Postaramy się także jak najsensowniej w obu przypadkach przypisać wagi możliwym odpowiedziom. Ponieważ w przypadku nierównomiernego oceniania odpowiedzi ważna jest informacja zwrotna uzasadniająca ocenę, więc tym razem nie będziemy jej pomijać.
Odpowiedź | Punkty w wersji z jedną odpowiedzią | Punkty w wersji z wieloma odpowiedziami | Informacja zwrotna |
kaczka krzyżówka | 100% | 50% | Kaczka krzyżówka to bardzo pospolity ptak wodny występujący w Polsce. Poprawną odpowiedzią jest także łyska. |
łyska | 100% | 50% | Łyska to bardzo pospolity ptak wodny występujący w Polsce. Poprawną odpowiedzią jest także kaczka krzyżówka. |
łabędź czarny | 30% | -10% | Łabędź czarny jest ptakiem wodnym, ale pochodzi z Australii. W Europie i w Polsce występuje na wolności tylko po "ucieczce" z hodowli. Jednak nie gniazduje i nie rozmnaża się na wolności. |
pliszka rzeczna | 10% | -30% | Pliszka nie jest ptakiem wodnym, ale ta odmiana pliszki występuje nad wodami i gniazduje w pobliżu rzek i jezior. |
sikorka modra | 0% | -60% | Sikorka modra jest ptaszkiem gniazdującym na drzewach i niewiążącym swego trybu życia ze zbiornikami wodnymi. Nie pływa, nie łowi ryb czy owadów wodnych. |
krowa morska | 0% | -100% | Krowa morska nie jest ptakiem! To ssak podobny do fok i morsów! |
Skoro już wszystko jest zaplanowane, wejdźmy w swoim kursie ćwiczeniowym do banku pytań i z listy Utwórz nowe pytanie wybierzmy rodzaj Wielokrotny wybór. Na ekranie pojawia się wówczas formularz pytania. Wypełniamy go zgodnie z planem i poniższymi schematami tworząc pytanie wielkrotnego wyboru z jedną odpowiedzią ptaki wodne (jeden) oraz pytanie wielkrotnego wyboru z wieloma odpowiedziami ptaki wodne (wiele).
|
|